Redactioneel

Glas, G.

1

NL

'God houdt uw "ja" omsloten': Onderzoek naar de invloed van God als persoon op de huwelijksdynamiek, met het oog op huwelijkspastoraat

Kiers, J.

2-9

NL

In de pastorale literatuur is wel aandacht voor de vraag hoe huwelijken dienen te zijn of in welke gevallen die mogen worden beëindigd, maar nauwelijks voor de vraag hoe pastores kunnen helpen. Het is frappant dat van Gods persoonlijke Aanwezigheid nauwelijks hulp wordt verwacht, terwijl toch het christelijke geloof de persoonlijke relatie tussen God en mens centraal stelt. Daarom wordt in dit artikel gezocht naar een beschrijving van de invloed die God als persoon op de huwelijksdynamiek kan hebben. De relatie- en systeemtherapeutische literatuur biedt methoden om de huwelijksdynamiek in kaart te brengen. Datgene wat gehuwden van God ervaren, kan als transitioneel object onder woorden worden gebracht. Over de vraag hoe God als persoon in een huwelijksrelatie aanwezig is, kan niet theologisch, maar wel pastoraal-psychologisch gesproken worden. Gehuwden kunnen God als heel nabij ervaren: soms als een Persoon die huwelijksproblemen voedt en instandhoudt, soms als Persoon bij wie men terecht kan en van wie men steun en bemoediging ontvangt. Door in het huwelijkspastoraat corrigerende bijbelwoorden en bijbelverhalen naar voren te brengen, kan het belemmerend aanwezig zijn van God ontzenuwd worden. Op die manier kan de relatie met God naar volwassenheid groeien, een volwassenheid waarin een mens verantwoordelijk is voor eigen doen en laten en tegelijkertijd verbonden is met het Transcendente, met de belofte van een wereld die ooit zal komen. De pastor dient in dit huwelijkspastoraat zelf een attitude van 'non-anxious presence' te hebben, teneinde niet zelf in het huwelijksconflict verstrikt te raken.

huwelijk, pastoraat, pastorale psychologie, religie, gezins- en systeemtheorie, godsdienstpsychologie, persoonlijk geloof

Pleidooi voor een religieuze anamnese. Huisartsen en aandacht voor religie: een verkenning op een vergeten terrein

Kuyck, W.G.E.

10-17

NL

Achtergrond - Religie is mede bepalend voor de identiteit en kwaliteit van leven van patiënten. Patiënten willen soms hun religieuze overtuiging of twijfels delen met hun huisarts. Er is echter weinig bekend over de mate waarin huisartsen aandacht aan religie van patiënten besteden en in welke situaties dat gebeurt. Methoden - Er werd een exploratief enquêteonderzoek verricht onder 120 huisartsopleiders in de regio Utrecht. Daarnaast vond een literatuuronderzoek plaats via een beperkte raadpleging van Medline, Embase en Picarta (geen tijdsperiode aangegeven). De trefwoorden waren religion, religious belief, physician, genera/ practitioner en patient. Resultaten - Ongeveer 80% van de huisartsen besteedt bij terminale ziekten en verzoeken om euthanasie aandacht aan de religie van patiënten. Twee factoren blijken onafhankelijk geassocieerd te zijn met aandacht voor religie: een protestantse levensovertuiging bij de huisarts en het bezit van een grote praktijk (odds ratio 4.9 (95% Cl: i.00-24-46) respectievelijk 7.1 (95% Cl: 2.04-24.86)). Er wordt veelal samengewerkt (70-90%) met geestelijken. Conclusie - Huisartsen besteden juist in situaties van leven en dood (terminale ziekten, verzoek om euthanasie) aandacht aan religie van patiënten en werken doorgaans samen met geestelijken. Een religieuze anamnese zou bij een intake standaard afgenomen moeten worden. Momenteel vindt onderzoek plaats bij psychiaters over religieuze themata in de behandeling. Hierover is in de literatuur weinig bekend.

Tussen godsdienst en psychologie: Notities over recent verschenen literatuur op het terrein der godsdienstpsychologie

Van Belzen, J.A.

18-39

NL

Bespreking van veel recente boeken op het terrein van de godsdienstpsychologie

Gebedsleven als gespreksonderwerp in psychotherapie

Roukema-Koning, B.

40-53

NL

De auteur verkent of het gebedsleven van cliënten onderdeel kan uitmaken van een christelijke psychotherapie. Zij formuleert een aantal grondvragen. Vervolgens omschrijft zij psychologische dimensies van het bidden en formuleert met behulp daarvan aandachtspunten voor de psychotherapiepraktijk. De toepassing van enkele concepten wordt casuïstisch geïllustreerd. Psychologische aspecten van bidden kunnen verweven zijn met de pathologie van cliënten en kunnen een rol spelen in het therapeutische proces.

bidden, psychologische classificatie van bidden, geestelijke gezondheid, psychotherapie

Intervisie

Van Roest, P.J., & Glas, G.

54-65

NL

Een intervisie over verbeelding en symbolen in psychotherapie, mede in het kader van Katathyme Imaginatieve Psychotherapie (KIP)

Boekbesprekingen

Labooy, G.H. Verhagen, P.J.; Van Belzen, J.A.; Van Holten, W.

66-77

NL

Bespreking van de boeken: Fulford, B., Morris, K., Sadler J. & Stanghellini G. (eds.) (2003) Nature and Narrative: An Introduction to the New Philosophy of Psychiatry. Series: International Perspectives in Philosophy and Psychiatry, Vol. 1. Oxford: Oxford University Press, 2003. 302 pp. -- door Guus Labooy Meulink-Korf, H. & Rhijn, A. van (2002). De onvermoede derde. Inleiding in het contextuele pastoraat. Zoetermeer: Meinema. 260 pp. -- door Piet Verhagen Meissner, H. (2003). Van hulp en heil. De pastorale psychiatrie van Alphonse Maeder (1882-1971). Een studie naar de betekenis van de helende functie van het christelijk pastoraat voor professionals in de psychiatrische praktijk. Kampen: Kok, 331 pp. -- door Jacob van Belzen Frank van Ree (red.)(2003). GGZ en levensbeschouwing: Psychiatrische hulp aan Nederlanders en Medelanders. Lisse: Zwets & Zeitlinger. 282 pp. -- door Wilko van Holten

Signalementen

Hegger, A.T.

78

NL

Korte signalementen van de boeken: Veerman, H. (2003). Ben ik nou gek? Hedendaagse dwarsliggers in naam van God. Baarn: Ten Have & KRO/RKK. 141 pp. Schreuder, B.J.N. (2003). Psychotrauma. De psychobiologie van schokkende ervaringen. Assen: Van Gorcum. 186 pp. Arend, C. (2003). Het verlangen erbij te horen. Transmuralisering en geestelijke verzorging in de GGZ. Tilburg: KSGV. 156 pp.