Redactioneel

Hijweege, N.

193

NL

Een eigen ruimte voor christelijke psychotherapie I. Probleemverkenning en oplossingsrichting

Loonstra, B.

194-207

NL

Dit is het eerste van twee artikelen waarin de vraag wordt beantwoord of er een eigen ruimte is voor christelijk georiënteerde psychotherapie tussen pastoraat aan de ene en niet identiteitsgebonden psychotherapie aan de andere kant. Daartoe wordt allereerst de literatuur over de verhouding tussen pastoraat en psychotherapie in het algemeen verkend en vervolgens de vraag gesteld of in het grensgebied christelijk genormeerde psychotherapie een nuttige functie kan vervullen. Daarna wordt een verkennend onderzoek onder christelijke psychiaters, psychotherapeuten en GZ-psychologen (N = 68) over deze thematiek beschreven. De belangrijkste uitkomst was, dat het eigene van christelijke psychotherapie vooral gezien werd in het begrip van de hulpverlener voor de godsdienstige aspecten van de problematiek en in het bieden van een veilige omgeving voor kerkelijke/ gelovige cliënten. Geen duidelijk beeld ontstond over de betekenis van de autonomie van de cliënt. Ten slotte wordt over de autonomie en in relatie daarmee het eigen karakter van pastoraat en dat van psychotherapie verder nagedacht, en over de consequenties daarvan voor christelijke psychotherapie.

psychotherapie, christelijke psychotherapie, pastoraat, autonomie

Een eigen ruimte voor christelijke psychotherapie II. Theorievorming

Loonstra, B.

208-218

NL

Dit is het tweede van twee artikelen waarin de vraag wordt beantwoord of er een eigen ruimte is voor christelijk georiënteerde psychotherapie tussen pastoraat aan de ene en niet identiteitsgebonden psychotherapie aan de andere kant. Daartoe worden in aansluiting aan de existentiële psychologie aanzetten tot een algemene theorie gegeven, waarop een eigen christelijk georiënteerde psychotherapeutische methode kan worden gebouwd. Het uitgangspunt wordt genomen in het basale antropologische gegeven van de drievoudige eindigheid: van de levensduur, van de individuele mogelijkheden en van het zelf tegenover de ander en het andere. Psychisch disfunctioneren wordt herleid tot een niet willen en/ of durven onderkennen van de eigen eindigheid in de genoemde drie richtingen. Het mechanisme om het besef van eindigheid te verdringen uit zich in zelfexpansie als hoogste levensdoel. De aanvaarding van de eigen eindigheid kan leiden tot zelftranscendentie in de brede betekenis van relaties leggen met de wereld buiten het zelf en voor die relaties verantwoordelijkheid nemen. De hoofdstelling is, dat de complementaire begrippen eindigheidsbesef en zelftranscendentie alle ruimte bieden voor de ontwikkeling van een christelijk gearticuleerde methode voor psychotherapie.

christelijke psychotherapie, theorievorming, existentiële eindigheid, verdringing, zelfexpansie, zelftranscendentie, pastoraat

Ultieme bestaansnoties in de psychotherapie, theologisch te verstaan?

Bouman, E.

219-228

NL

Dit artikel is gebaseerd op de theologie van Paul Tillich (1886-1965) Tillich maakt in zijn theologie onderscheid tussen het existentiële-zijn, het essentiële-zijn en het Nieuwe-Zijn. Hij beschouwt de existentie als een open vraag waarop de openbaring (van God) het antwoord is. Dat antwoord is het Nieuwe-Zijn en licht als totaal nieuw op in de existentiële situatie. Het Nieuwe-Zijn is Jezus Christus. In de ontmoeting met Hem wordt de mens in zijn ware identiteit (het essentiële-zijn) aangesproken. Jezus aanvaardt de mens en bevrijdt hem. De mens die deze bevrijding in geloof aanvaardt komt tot zijn ware identiteit. Aan de theologie van Tillich wordt een denkkader ontleend dat in psychotherapie onder andere kan worden gebruikt om het existentiële-zijn van het essentiële-zijn te onderscheiden en processen te verhelderen. Het kan bovendien worden gebruikt in het gesprek tussen psychologie en theologie.

existentiële-zijn, existentiële angst en -schuld, essentiële-zijn, Nieuwe Zijn, vervreemding

Aandacht voor existentiële thema’s in psychotherapie

Versteegt, P.

229-240

NL

Yalom (1980) heeft aandacht gevraagd voor existentiële thema’s in psychotherapie.De vraag in dit artikel is op welke wijze psychotherapeuten daar aandacht voor hebben. Daartoe zijn vier psychotherapeuten geïnterviewd. De conclusie is dat existentiële psychotherapie kan worden opgevat als een existentieel-levensbeschouwelijk leerproces.

existentiële psychotherapie