Redactioneel

Hijweege, N.

137-138

NL

Religieuze coping: ontwikkelingen, en onderzoek in Nederland

Pieper, J.

139-149

NL

We schetsen een aantal ontwikkelingen op het gebied van theoretiseren over en het meten van religieuze coping. Uitgangspunt is het Amerikaanse religieuze copingonderzoek van Pargament. Aanvullingen betreffen receptieve, spirituele en rituele copingstrategieën. Betoogd wordt dat de meetinstrumenten aangepast zullen moeten worden aan ontwikkelingen in de samenleving: opkomst nieuwe spiritualiteit en islam. Daarna gaan we in op empirisch onderzoek in Nederland dat zich richt op de effecten van religieuze coping op het welzijn van de degenen die een crisis moeten verwerken.

coping, religieuze coping, welzijn, nieuwe spiritualiteit, christendom, islam, ritueel

De invloed van integratie van religie in een psychologische behandeling op het behandelresultaat. Bespreking van een lopende studie

Bouwhuis-van Keulen, A., Eurelings-Bontekoe, L., & Glas, G.

150-158

NL

Er zijn tot op heden slechts zeven studies uitgevoerd naar het effect van integratie van religie, het christelijke geloof in het bijzonder, in een psychologische behandeling op behandelresultaat. Dit type onderzoek staat dan ook nog in de kinderschoenen. In dit artikel bespreken we een lopend onderzoek naar de invloed van het bespreken van religieuze onderwerpen in een psychologische behandeling op het behandelresultaat. We gaan in op het onderzoeksdesign, de onderzoeksvariabelen en de uitvoering van het onderzoek, en op de verbeteringen ten opzichte van bestaande wetenschappelijke studies. We beargumenteren dat de lopende studie een belangrijke bijdrage kan leveren aan de bestaande literatuur, omdat het een randomized controlled trial betreft onder GGZ-patiënten, waarin ook rekening wordt gehouden met de mate waarin de patiënt het al dan niet wenselijk vindt om over religie te spreken. Dit maakt mogelijk het specifieke effect van het praten over religie te onderscheiden van het non-specifiek effect van een match tussen wat de patiënt wenst en wat hij in behandeling daadwerkelijk ontvangt.

religie, psychotherapie, behandelresultaat

Lichaam-geesttheorieën en vrijheid

Labooy, G.

151-166

NL

De auteur schetst het landschap van de philosophy of mind; een popularisering van complexe filosofische thema’s voor geïnteresseerden vanuit de GGZ. Hij start vanuit de bevreemdende ervaring dat DBS (deep brain stimulation) een positief effect heeft op patiënten met dwangstoornissen. Zijn onze gedachten dan inderdaad alleen maar neurobiologische stroomstootjes? Achtereenvolgens beschrijft de auteur de verschillende visies op het lichaam-geestprobleem: fysicalisme, dualisme en de compositievisie, teruggaand op (onder andere) Duns Scotus (1265-1308). De auteur weet juist het laatste model te verbinden met zowel vrijheid gezien als verlangen (disposities) als vrijheid gezien als een vermogen tot alternativiteit. Op grond daarvan prefereert hij de compositievisie boven dualisme en (soft) fysicalisme.

philosophy of mind, neurowetenschap, fysicalisme, vrijheid, compositie van lichaam en geest

Spiritualiteit of geloof binnen de GGZ: een dimensionele benadering

Voorwinden, P.

167-175

NL

In dit artikel komt aan de orde dat spiritualiteit of geloof op een impliciete manier van invloed is op het hulpverleningsproces binnen de geestelijke gezondheidszorg. Tevens wordt beschreven hoe geloof op een expliciete manier betrokken kan worden bij de hulpverlening. Ten slotte worden enkele spirituele interventies genoemd en wordt stilgestaan bij de vraag naar de effectiviteit van spirituele interventies.

geestelijke gezondheidszorg, spiritualiteit, geloof, integratie