Redactioneel

Wijnalda, H.

1

NL

De Weg naar Heelwording: de gevolgen van misbruik en herstel in een religieuze context

Veerman, E.

2-10

NL

Opgroeien in een religieuze context geeft een kind een mensbeeld, wereldbeeld en godsbeeld mee. Als een kind echter tegelijkertijd slachtoffer is van seksueel misbruik, komt het in de knoei met deze normen en waarden, kan dat niet in zichzelf verenigen en de werkelijke ervaringen gaan ondergronds. In dit artikel schets ik de ervaringen uit mijn eigen leven, waarin seksueel misbruik als dreigende achtergrond altijd aanwezig was. Maar ook, hoe ik daaruit een weg naar heelwording aan het vinden ben. Aan het eind hoop ik enkele aanbevelingen te doen, voor lotgenoten, maar zeker ook voor mensen die op de een of andere manier zich het lot aantrekken van mensen met een traumatisch verleden.

trauma, dissociatie, seksueel misbruik, herstel

Pijnlijke seks – de gevolgen van seksueel misbruik in een intieme relatie

Veerman, E. & Veerman, A.

11-22

NL

Wat betekent het, wanneer je in je relatie geconfronteerd wordt met een verleden van (seksueel) geweld van een van de partners? Wat vraagt dit van pastores en hulpverleners? Alexander en Esther Veerman vertellen vanuit de ervaringen van hun relatie, welke problemen er ontstaan met name op het gebied van intimiteit en seksualiteit, welke weg van heelwording zij samen zijn gegaan, en tenslotte reiken zij bouwstenen aan voor het omgaan met intimiteit en seksualiteit in een relatie, waar een verleden van geweld gedeeld wordt.

seksueel geweld, intimiteit, seksualiteit, heelwording, relatie

Sociale emotieregulatie als grondslag voor zelfregulatie bij chronisch getraumatiseerde patiënten en dissociatie van de persoonlijkheid

Nijenhuis, E.

23-36

NL

Het integreren van gruwelijke levensgebeurtenissen is een zware opgave, vooral wanneer chronische traumatisering door naasten, in het bijzonder de eigen ouders in het geding is. Kinderen zijn in velerlei opzichten van deze volwassenen afhankelijk en zullen zich in samenhang hiermee van nature aan hen hechten. Even natuurlijk is echter dat zij zich verdedigen tegen de aantasting door naasten van de psychische en lichamelijke integriteit. Zo wordt het kind tussen conflicterende basisbehoeften heen en weer geslingerd. Mede omdat niemand hen leert hoe met heftige emoties om te gaan, kan hun persoonlijkheid als organisme-omgevingssysteem in twee of meer verschillende subsystemen opgedeeld raken. Deze subsystemen of ‘delen’ zijn centra van doelgerichte handelingen. Ieder omvat een eigen gevoel en idee van zelf, wereld en zelf-van-deze-wereld, en eigen functies. Het artikel beschrijft hoe therapeuten getroffenen kunnen bijstaan de traumatisering en de trauma-gerelateerde dissociatie van de persoonlijkheid te boven te komen.

kindermishandeling, verwaarlozing van kinderen, emotieregulatie, dissociatie van de persoonlijkheid, behandeling

De realisatie van vroegkinderlijke chronische traumatisering: Een uitdaging tegen de stroom in

Hart, O. van der

37-48

NL

Overlevenden van chronische traumatisering in hun kindertijd hebben grote moeite zich te realiseren wat hen is aangedaan. Niet alleen konden zij als kind zich deze uiterst bedreigende gebeurtenissen niet ten volle tot zich door laten dringen, ook op latere leeftijd werkt veel in en buiten hen, daar tegen. Een belangrijke factor in deze non-realisatie is de dissociatie van hun persoonlijkheid, die gekenmerkt wordt door te weinig en te veel ervaren van de traumatisering. Binnen het gezin zijn het de daders van de mishandeling en de andere gezinsleden die de gruwelijke werkelijkheid ontkennen en daarmee deze dissociatie van het slachtoffer in stand houden. Maar ook binnen de kerk en de gezondheidszorg, vaak ook de geestelijke gezondheidszorg, is de neiging deze werkelijkheid uit de weg gaan en daarmee de overlevenden aan hun lot over te laten nog te sterk. Ook als duidelijk wordt dat chronische traumatisering ten grondslag ligt aan de klachten waarvoor iemand hulp zoekt en de hulpverlener haar of hem wil helpen die geleidelijk aan tot voltooid verleden tijd te transformeren, zijn de obstakels daartoe legio.

vroegkinderlijke chronische traumatisering, non-realisatie, dissociatie, dissociatieve identiteitsstoornis

Verbeeldingskracht als denkmodus – over trauma, kunst, en zoeken naar zin

Muthert, H. & Schaap-Jonker, H.

49-61

NL

In dit artikel vormt het vermogen tot verbeelding de verbindende schakel tussen trauma en het zoeken naar en vinden van zin. Allereerst verkennen we de relatie tussen trauma en gehechtheid. Vervolgens komt het mentaliserend vermogen aan de orde, dat zich bij een gezonde ontwikkeling binnen een gehechtheidsrelatie ontwikkelt en van belang is voor het vermogen tot verbeelden en symboliseren. Met het oog op de verbinding tussen mentaliseren, verbeelden en symboliseren vindt er een verdieping plaats aan de hand van de drie zijnswijzen (modes of being) die Thomas Ogden, een belangrijke hedendaagse vertaler/hermeneut van de Britse object relatie school, beschrijft. Volgens Ogden draagt elke modus op eigen wijze bij aan het vermogen tot verbeelding, wat een wederzijdse verbinding tussen gehechtheidsrelaties en verbeeldingskracht onderstreept. Geopperd wordt dat de vragen die spelen bij het kijken naar (ervarings)kunst, ook van verdiepende waarde zijn in de therapeutische relatie bij trauma.

Uit de kunst: Het oeuvre van Jaap Schreurs (1913-1983), ‘schilder van het diepere leven’

Almering-Strik, L.M.

62-65

NL

Bespreking van: Guus van den Hout (red.)(in druk). Jaap Schreurs: De kwetsbaarheid van het bestaan/The Vulnerability of Existence. Eindhoven: Timmer Art Books/Lecturis.

Boekbespreking: Alford, C.F. (2013). Trauma and forgiveness: Consequences and communities

Brink, B. van den

66-67

NL

Bespreking van het boek: C. Fred Alford (2013). Trauma and forgiveness: Consequences and communities. Cambridge: UPH. ISBN 978-1-1-107-04340-4. 220p. € 72,80.

Boekbespreking: Van Belle, H.A. (2014). Explorations in the history of psychology: Persisting themata and changing paradigms

Loonstra, B.

67-69

NL

Bespreking van: Van Belle, Harry A. (2014). Explorations in the history of psychology: Persisting themata and changing paradigms. Sioux Center, Iowa: Dordt College Press. ISBN 9780932914996. 239p. € 17,00.